UROCZYSTOŚĆ ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO – WIGILIA PASCHALNA
Modlitwa błogosławieństwa ognia:
Deus, qui per Fílium tuum claritátis tuæ ignem fidélibus contulísti, novum hunc ignem sanctífica, et concéde nobis, ita per hæc festa paschália cæléstibus desidériis inflammári, ut ad perpétuæ claritátis puris méntibus valeámus festa pertíngere. Per Christum.
Boże, Ty przez swojego Syna udzieliłeś wiernym światła swojej chwały, poświęć ten ogień i przez te święta wielkanocne rozpal w nas tak wielkie pragnienie nieba, abyśmy z czystym sercem mogli dostąpić świąt wiekuistej światłości. Przez Chrystusa.
Źródło: Missale Romanum 1962; edycja krytyczna, zob. M. Sodi, A. Toniolo (edd.): Missale Romanum ex decreto Ss. Concilii Tridentini restitutum summorum pontificium cura recognitum. Editio typica 1962, Citta del Vaticano, 2007, nr 971.
Modlitwy po czytaniach:
I. Po pierwszym czytaniu
Omnípotens sempitérne Deus, qui es in ómnium óperum tuórum dispensatióne mirábilis, intéllegant redémpti tui, non fuísse excelléntius, quod inítio factus est mundus, quam quod in fine sæculórum Pascha nostrum immolátus est Christus. Qui vivit et regnat.
Wszechmogący, wieczny Boże, Ty jesteś godny podziwu w swoich dziełach, spraw, niech wszyscy przez Ciebie odkupieni zrozumieją, że wspaniałe było dzieło stworzenia świata, a jeszcze wspanialsze jest dzieło zbawienia, które się dokonało przez wielkanocną ofiarę Chrystusa. Który żyje i króluje.
Źródło: Supplementum Anianense; edycja krytyczna, zob. J. Deshusses (ed.), Le Sacramentaire gregorien, ses principales formes d’apres les plus anciens manuscrits, Fribourg 1992, nr 1041.
Lub:
Deus, qui mirabíliter creásti hóminem et mirabílius redemísti, da nobis, quǽsumus, contra oblectaménta peccáti mentis ratióne persístere, ut mereámur ad ætérna gáudia perveníre. Per Christum.
Boże, Ty w przedziwny sposób stworzyłeś człowieka i w jeszcze cudowniejszy sposób go odkupiłeś, spraw, abyśmy siłą ducha opierali się powabom grzechu i zasłużyli na osiągnięcie wiecznej radości. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Paduense; edycja krytyczna, zob. J. Deshusse (ed.): Le Sacramentaire gregorien, ses principales formes d’apres les plus anciens manuscrits, Fribourg 1992, nr 322.
II. Po drugim czytaniu
Deus, Pater summe fidélium, qui promissiónis tuæ fílios diffúsa adoptiónis grátia in toto terrárum orbe multíplicas, et per paschále sacraméntum Abraham púerum tuum universárum, sicut iurásti, géntium éfficis patrem, da pópulis tuis digne ad grátiam tuæ vocatiónis intráre. Per Christum.
Boże, Ojcze wszystkich wierzących, Ty przez swoją łaskę pomnażasz na całym świecie liczbę przybranych dzieci, Ty przez paschalny sakrament chrztu spełniasz obietnicę daną Twojemu słudze Abrahamowi i czynisz go ojcem wszystkich narodów, daj Twojemu ludowi godnie odpowiedzieć na łaskę powołania. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 434.
III. Po trzecim czytaniu
Deus, cuius antíqua mirácula étiam nostris tempóribus coruscáre sentímus, dum, quod uni pópulo a persecutióne Pharaónis liberándo déxteræ tuæ poténtia contulísti, id in salútem géntium per aquam regeneratiónis operáris, præsta, ut in Abrahæ fílios et in Israelíticam dignitátem totíus mundi tránseat plenitúdo. Per Christum.
Boże, także w obecnych czasach jaśnieją Twoje dawne cuda: niegdyś swoją mocą wybawiłeś jeden naród od prześladowań faraona i przeprowadziłeś go przez Morze Czerwone, obecnie przez wodę chrztu prowadzisz wszystkie narody do zbawienia, spraw, aby cała ludzkość weszła do liczby synów Abrahama i dostąpiła godności ludu wybranego. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 435.
Lub:
Deus, qui primis tempóribus impléta mirácula novi testaménti luce reserásti, ut et Mare Rubrum forma sacri fontis exsísteret, et plebs a servitúte liberáta christiáni pópuli sacraménta præférret, da, ut omnes gentes, Israélis privilégium mérito fídei consecútæ, Spíritus tui participatióne regeneréntur. Per Christum.
Boże, Ty w świetle Nowego Testamentu objawiłeś znaczenie cudownych wydarzeń dawnych czasów: Morze Czerwone jest znakiem zdroju chrztu świętego, a naród wyprowadzony z niewoli zapowiedzią tajemnicy ludu chrześcijańskiego; spraw, aby wszystkie ludy przez wiarę osiągnęły udział w godności narodu wybranego i odrodziły się w Duchu Świętym. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 620.
IV. Po czwartym czytaniu
Omnípotens sempitérne Deus, multíplica in honórem nóminis tui quod patrum fídei spopondísti, et promissiónis fílios sacra adoptióne diláta, ut, quod prióres sancti non dubitavérunt futúrum, Ecclésia tam magna ex parte iam cognóscat implétum. Per Christum.
Wszechmogący, wieczny Boże, dla chwały Twojego imienia pomnażaj potomstwo obiecane praojcom ze względu na ich wiarę, niech przez łaskę chrztu świętego wzrasta liczba Twoich przybranych dzieci, aby Kościół widział, że to, czego oczekiwali święci Starego Przymierza, spełnia się w naszych czasach. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 436.
V. Po piątym czytaniu
Omnípotens sempitérne Deus, spes única mundi, qui prophetárum tuórum præcónio præséntium témporum declarásti mystéria, auge pópuli tui vota placátus, quia in nullo fidélium nisi ex tua inspiratióne provéniunt quarúmlibet increménta virtútum. Per Christum.
Wszechmogący, wieczny Boże, jedyna nadziejo świata, Ty głosem proroków zapowiedziałeś misteria, które spełniają się w naszych czasach, umocnij łaskawie pragnienia oddanego Ci ludu, bo tylko z Twojego natchnienia pochodzi wzrost cnót Twoich wiernych. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 441.
VI. Po szóstym czytaniu
Deus, qui Ecclésiam tuam semper géntium vocatióne multíplicas, concéde propítius, ut, quos aqua baptísmatis ábluis, contínua protectióne tueáris. Per Christum.
Boże, Ty zawsze pomnażasz swój Kościół przez wzywanie nowych ludów do wiary: spraw łaskawie, aby obmyci wodą chrztu świętego, doznawali nieustannie Twojej opieki. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gregorianum-Hadrianum; edycja krytyczna, zob. J. Deshusse (ed.): Le Sacramentaire gregorien, ses principales formes d’apres les plus anciens manuscrits, Fribourg 1992, nr 369.
VII. Po siódmym czytaniu
Deus, incommutábilis virtus et lumen ætérnum, réspice propítius ad totíus Ecclésiæ sacraméntum, et opus salútis humánæ perpétuæ dispositiónis efféctu tranquíllius operáre; totúsque mundus experiátur et vídeat deiécta érigi, inveteráta renovári et per ipsum Christum redíre ómnia in íntegrum, a quo sumpsére princípium. Qui vivit et regnat.
Boże, niezmienna Potęgo i wieczna Światłości, wejrzyj łaskawie na sakrament całego Kościoła i w pokoju prowadź dzieło zbawienia ludzkości według swoich odwiecznych zamiarów, niech cały świat ujrzy, że podnosisz upadłych, odradzasz słabych i wszystko wraca do pierwotnej nieskazitelności dzięki Chrystusowi, od którego wszystko pochodzi. Który żyje i króluje.
Źródło: Sacramentarium Veronense; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]), Roma 1956, nr 94.
Lub:
Deus, qui nos ad celebrándum paschále sacraméntum utriúsque Testaménti páginis ínstruis, da nobis intellégere misericórdiam tuam, ut ex perceptióne præséntium múnerum firma sit exspectátio futurórum. Per Christum.
Boże, Ty nas przygotowujesz do obchodu misterium paschalnego słowami Starego i Nowego Testamentu, daj nam pojąć Twoje miłosierdzie, aby dary, które przyjmujemy w tym życiu, umocniły w nas nadzieję życia przyszłego. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 432.
Kolekta:
Deus, qui hanc sacratíssimam noctem glória domínicæ resurrectiónis illústras, éxcita in Ecclésia tua adoptiónis spíritum, ut, córpore et mente renováti, puram tibi exhibeámus servitútem. Per Dóminum.
Boże, Ty sprawiasz, że ta najświętsza noc jaśnieje blaskiem Zmartwychwstania Pańskiego, wzbudź w Twoim Kościele ducha dziecięctwa, którego otrzymaliśmy na chrzcie świętym, abyśmy, odnowieni na duchu i ciele, służyli Tobie z całkowitym oddaniem. Przez naszego Pana.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 454.
Modlitwa po litanii, gdy są kandydaci do chrztu:
Omnípotens sempitérne Deus, adésto magnæ pietátis tuæ sacraméntis, et ad recreándos novos pópulos, quos tibi fons baptísmatis párturit, spíritum adoptiónis emítte, ut, quod nostræ humilitátis gérendum est mystério, virtútis tuæ impleátur efféctu. Per Christum.
Wszechmogący, wieczny Boże, bądź obecny w sakramentach, które są darem Twojej miłości. Ześlij ducha przybrania na tych, którzy rodzą się z wody chrztu świętego, aby się stali nowym stworzeniem. Niech to, co pokornie sprawujemy jako Twoi słudzy, będzie w pełni skuteczne dzięki Twojej potędze. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gregorianum-Hadrianum; edycja krytyczna, zob. J. Deshusse (ed.): Le Sacramentaire gregorien, ses principales formes d’apres les plus anciens manuscrits, Fribourg 1992, nr 373.
Modlitwa wieńcząca odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych:
Et Deus omnípotens, Pater Dómini nostri Iesu Christi, qui nos regenerávit ex aqua et Spíritu Sancto, quique nobis dedit remissiónem peccatórum, ipse nos custódiat grátia sua, in Christo Iesu Dómino nostro, in vitam ætérnam.
Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa, który nas odrodził z wody i Ducha Świętego, i który udzielił nam odpuszczenia grzechów, niech nas strzeże swoją łaską w naszym Panu Jezusie Chrystusie, na życie wieczne.
Źródło: Missale Romanum 1962; edycja krytyczna, zob. M. Sodi, A. Toniolo (edd.): Missale Romanum ex decreto Ss. Concilii Tridentini restitutum summorum pontificium cura recognitum. Editio typica 1962, Citta del Vaticano, 2007, nr 999(bis).
Modlitwa nad darami:
Súscipe, quǽsumus, Dómine, preces pópuli tui cum oblatiónibus hostiárum, ut, paschálibus initiáta mystériis, ad æternitátis nobis medélam, te operánte, profíciant. Per Christum.
Panie, nasz Boże, przyjmij modlitwy i dary Twojego ludu i spraw, aby Ofiara, która wzięła początek w misterium paschalnym, stała się dla nas lekarstwem na wieczność. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Gelasianum; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960, nr 456.
Modlitwa po Komunii:
Spíritum nobis, Dómine, tuæ caritátis infúnde, ut, quos sacraméntis paschálibus satiásti, tua fácias pietáte concórdes. Per Christum.
Wszechmogący Boże, tchnij w nas Ducha Twojej miłości i w swojej dobroci zjednocz wszystkich, których posiliłeś wielkanocnym sakramentem. Przez Chrystusa.
Źródło: Sacramentarium Veronense; edycja krytyczna, zob. L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]), Roma 1956, nr 1049.
Opr. Dawid Makowski
Opracowanie powstało na podstawie:
A. Dumas: Les sources du nuoveau missel romain, Roma 1971.
C. Johnson: The sources of the Roman Missal (1975), Roma 1996.
J. Deshusse (ed.): Le Sacramentaire gregorien, ses principales formes d’apres les plus anciens manuscrits, Fribourg 1992.
L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Liber Sacramentorum Romanae Aeclesiae ordinis anni circuli (cod. Vat. Reg. lat 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56), Roma 1960.
L. C. Mohlberg, L. Einzenhoefer, P. Siffrin (edd.): Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]), Roma 1956.
M. Sodi, A. Toniolo, P. Bruylants (edd.): Liturgia Tridentina. Fontes – Indices – Concordantia, Citta del Vaticano, 2010.
M. Sodi, A. Toniolo (edd.): Missale Romanum ex decreto Ss. Concilii Tridentini restitutum summorum pontificium cura recognitum. Editio typica 1962, Citta del Vaticano, 2007.